Fakty i mity na temat depresji

Czym jest depresja? Wiele powstało książek i opracowań na temat depresji. Choroba ta dotyka wielu ludzi w różnym wieku. Czym jest, w jaki sposób definiuje się ją i określa? Fachowo rzecz ujmując, depresja przynależy do grupy zaburzeń o charakterze afektywnym, charakteryzujących się obniżeniem nastroju, obniżeniem napędu psychoruchowego, zaburzeniami snu i łaknienia, oraz lękiem. Naukowo rzecz ujmując, depresja ''jest takim stanem psychicznym, w którym chory ma głębokie poczucie braku sensu życia i postrzega świat w tzw. „szarych barwach”. Osoby starsze również chorują na depresję, Dzieje się tak z wielu powodów: jesień życia to czas, w którym mogą pojawić się przewlekłe  choroby, czasem nieuleczalne, z którymi trzeba się oswoić,  które trzeba zaakceptować. Ponadto zdarza się, że osoby starsze nie otrzymują wsparcia ze strony bliskich. Powodów może być oczywiście wiele. Choć przyczyną depresji może być również sytuacja odwrotna, a więc nadopiekuńczość, jaką otacza nas rodzina. Wówczas najlepsze intencje mogą przerodzić się w poczucie utraty wewnętrznej wolności i autonomii, mocy decyzyjnej. Pamiętamy również, że  jednym z najtrudniejszych doświadczeń jest śmierć bliskiej osoby i choć stanowi ona naturalny element życia, to staje się wielkim emocjonalnym obciążeniem.  Smutek po utracie bliskiej osoby jest stanem naturalnym, jest to chwilowa utrata nadziei i radości. Ważne aby pomóc najbliższym w ich trudnych chwilach, a nawet zaoferować bardziej profesjonalną pomoc kiedy ten stan przedłuża utrzymuje się przez dłuższy czas. Ponadto osoby starsze bywają wyizolowane, zaczynają wolniej żyć a nawet wolniej mówić. Pomijają posiłki, umierają w nich żarty, niknie uśmiech. Niewielki procent uzyskuje pomoc, którą potrzebują a reszta wielokrotnie pozbawiona opieki i towarzystwa idzie w "dół", depresja rozwija się coraz mocniej i tym samym zaczyna się intensywniejszy proces starzenia, upadek zdrowia. W tym artykule podaję grupę zachowań godnych szczególnej uwagi:

• samotność i izolacja, zmniejszenie się kręgu przyjaciół, znajomych z powodu śmierci lub przeniesienia w inne miejsce, utrata pewnych uprawnień, np. prawo jazdy

• zmniejszenie poczucia celu, utrata tożsamości, ograniczone dotyczące działalności

• problemy zdrowotne, choroby i niepełnosprawność, chroniczny ból, uszkodzenie obrazu ciała z powodu choroby lub zabiegu chirurgicznego

• lekarstwa, wiele leków na receptę może wywołać lub zaostrzyć depresję

• obawy, strach przed śmiercią, lęk przed problemami finansowymi lub zdrowotnymi

• uczucie osierocenia z powodu śmierci bliskiej osoby, członków rodziny, przyjaciół a nawet domowych zwierząt.

Warto zasygnalizować również znaczący fakt, że istnieją różne poziomy przeżywanej depresji, w związku z tym wyróżniamy:

• Depresje łagodne

Występują pojedyncze, charakterystyczne cechy depresji, takie jak zmęczenie, zniechęcenie, złe samopoczucie, brak zadowolenia, pogorszenie snu i apetytu.

• Depresje umiarkowane

Dają znać o sobie wyraźnym obniżeniem funkcjonowania społecznego i zawodowego. Sprawy, które dawniej pobudzały nas do działania, takie jak ulubione hobby, chodzenie do kina, seks, muzyka czy cokolwiek innego, teraz nas już nie interesują.

• Depresje głębokie

W depresjach głębokich, które przybierają dwie formy: depresji jednobiegunowej i depresji przebiegającej na przemian z objawami maniakalnymi, dominuje smutek lub zobojętnienie, niezdolność do przeżywania uczuć radości, jak i smutku, poczucie "pustki", spowolnienie psychoruchowe, niepokój, lęk, myśli i tendencje samobójcze, wypadnięcie z roli zawodowej i społecznej. Ciężkim depresjom czasem towarzyszą urojenia winy, kary.

Objawami, które mogą nas niepokoić są:

• smutek lub ''uczucie pustki'';

• zaburzenia snu;

• utrata energii;

• poczucie zmęczenia, ospałość;

• zaburzenia apetytu;

• trudności z jasnym myśleniem, skupieniem uwagi, podejmowaniem decyzji;

• utrata zainteresowania dla zajęć, które kiedyś sprawiały przyjemność, także dla seksu;

• lęk i/lub ataki paniki;

• obsesyjne drążenie bolesnych doświadczeń i myśli;

• poczucie winy i bezradności;

• obniżone poczucie własnej wartości, brak nadziei;

• niepokój i/lub drażliwość;

• myśli o śmierci lub samobójstwie;

     Co możemy zrobić, gdy zaobserwujemy tego typu zachowania u siebie samych lub u naszych bliskich? Jak pisałam wcześniej depresja to choroba, zatem należy szukać rozwiązań w kilku obszarach: przede wszystkim uciążliwe symptomy depresji załagodzić i zniwelować możemy przy pomocy leków tzw. antydepresantów. Niezmiernie istotną kwestią jest dobór dawki i rodzaju leku, co oczywiście związane jest z wizytą u psychiatry. Niestety ciągle jeszcze w naszym społeczeństwie pojawia się negatywny stereotyp dotyczący leczenia psychiatrycznego, jednak starajmy się podjąć kroki, przełamujące wstyd, bo jeśli zadbamy o naszą psychikę, wiele somatycznych dolegliwości, pojawiających się w ciele zniknie. Kolejnym ważnym obszarem, w którym możemy uzyskać pomoc jest psychoterapia, najczęściej grupowa, w której to odnaleźć możemy tak bardzo potrzebne nam wsparcie. Kolejnym krokiem ku zdrowiu i wielką pomocą w zmaganiach z depresją jest rozwój duchowy i zadbanie o to, byśmy odnajdywali siłę i moc w modlitwie, religii, wierze. Wreszcie nie możemy zapomnieć o odpowiednim odżywianiu, zdrowej diecie. 

Przedstawione treści mają charakter edukacyjny, nie zastąpią profesjonalnej konsultacji lekarskiej.