Haluksy - przyczyny, objawy i leczenie

Haluksy (paluch koślawy) to choroba zwyrodnieniowa polegająca na zniekształceniu stopy. Choroba dotyczy głównie kobiet (około 50% populacji kobiet), a przyczynia się do niej nadwaga, noszenie butów na wysokich obcasach, stojący tryb życia oraz płaskostopie.

Jak zapobiegać zniekształceniu palców?

Najistotniejszą sprawą w zapobieganiu powstawaniu haluksów jest noszenie wygodnego obuwia: nie za ciasnego i nie za wąskiego (precz spiczasne noski i wąskie czubki!), ćwiczenie palców stopy, rezygnacja z wysokich obcasów, niedopuszczanie do nadwagi (zdrowa dieta) i ćwiczenia fizyczne.

Jak leczy się haluksy

Po pojawieniu się pierwszych objawów koślawego palucha zacznij działać - przede wszystkim idź na konsultacje ortopedyczną. Lekarz obejrzy twoją stopę i wybierze najlepszą dla ciebie metodę na zapobieganie haluksów: wkładki ortopedyczne, gimnastykę korekcyjną czy fizykoterapię. 
Najprostszymi metodami, do których mają dostęp pacjenci to:

• plastry na haluksy czy żelowe osłony na haluksy - często wzbogacone o olejki o działaniu leczniczym, chroniące bolące miejsce, 

• kliny międzypalcowe, separatory, - przywracają palcom stóp właściwe ustawienie, zmniejszają ból i tarcie, szczególnie polecane w przypadku występowania haluksów i zachodzących na siebie palców lub odcisków miedzy palcami w początkowej fazie deformacji.

• peloty (pelota - kropelka, poduszka, wkładka w kształcie kropli) żelowe, peloty w kształcie litery T, wkładki i półwkładki - dobrze wpływają na rozkład nacisku w stopie, zapobiegają płaskostopiu poprzecznemu i spowalniają rozwój koślawości palucha, można ich używać także nosząc także do buty na obcasie, - poduszki ochronne pod przodostopie - specjalnie przeznaczone dla pań, noszą szpilki,

• silikonowe wkładki metatarsalne - przeznaczone szczególnie dla kobiet z płaskostopiem poprzecznym i haluksem; dzięki obecnej pelocie poprzeczne sklepienie stopy jest uniesione do góry, dzięki czemu korygowane jest ustawienie koślawego palucha,

• opaska na haluksy – żelowa wkładka chroni przed otarciami i utrzymuje paluch we właściwej pozycji, korzystnie wpływa na rozkład nacisku na stopie i zapobiega osłabieniu mięśni i zniekształceniom kości, 

• aparaty korekcyjne na dzień lub na noc - skuteczne zarówno w profilaktyce jak i w leczeniu haluksów oraz w rehabilitacji po operacji. Aparaty te skutecznie znoszą ból i hamują pogłębianie się deformacji, 

• Hallufix - szyna zalecana w profilaktyce, jak i w leczeniu haluksów w fazie początkowej, przy niewielkiej deformacji, a także w przypadku zapalenia kaletki oraz w okresie pooperacyjnej rehabilitacji. Ta dynamiczna szyna może być stosowana bez problemu w dzień i jest alternatywą dla sztywnej szyny ograniczającej ruch. Koryguje płaskostopie poprzeczne, które jest jedną z przyczyn powstawania haluksów.

Jeśli zmianom zniekształcającym palce zacznie towarzyszyć ból, lekarz może zalecić ci stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Jeżeli dolegliwości bólowe i zniekształcenie są znaczne, a metody nie- operacyjne (zachowawcze) mało skuteczne

Kiedy konieczna jest operacja?

Rodzaj zastosowanej techniki operacyjnej zależy od stopnia deformacji palucha i pozostałych elementów stopy. Stosowane są metody operacyjne, takie jak:

• korekcja dokonywana wyłącznie na tkankach miękkich, to znaczy torebce stawowej i ścięgnach z częściową resekcją głowy kości śródstopia w przypadkach mało zaawansowanej wady.

• osteotomia Chevron - rodzaj osteotomii wykonywany w niektórych przypadkach palucha koślawego. Osteotomia jest dokonywana w obrębie głowy i kości śródstopia.

• osteotomie klinowe i półkuliste - wykonywane w przypadku palucha koślawego polegające na wycięciu klina kostnego w obrębie kości i ewentualne jego usunięciu lub przemieszczeniu w inne miejsce celem korekcji deformacji.

• metoda Scarf, jest możliwość wczesnego obciążenia operacyjnej kończyny oraz stabilne zespolenie odłamów pozwalające na leczenie bezgipsowe. Pacjenci w bardzo krótkim czasie od operacji (2-3 doby) mogą obciążyć stopę korzystając z butów pooperacyjnych (do chodzenia). Po nie mniej niż 6 tygodniach pacjenci powracają do chodzenia w obuwiu codziennym.