Zaparcie – wstydliwa dolegliwość nie tylko seniorów

1. Istota zaburzenia
Zaparcie (obstrukcja) – utrudniona lub nieczęsta (2/tydz) defekacja. W skrajnych przypadkach może być śmiertelne. Zaparcie ciężkie to dwa wypróżnienia na miesiąc.
Osoby zdrowe oddają zazwyczaj 1-2 dobrze uformowane stolce dziennie, czasem stolec co drugi dzień. Zaparcie jest jedną z najczęstszych dolegliwości.  W zaparciach kał jest zazwyczaj twardy i suchy, oddawany z wysiłkiem.

2. Inne możliwe przyczyny zaparć
mechaniczne, np.:

• zwężenie jelit przez naciek nowotworowy lub zapalny,

• blizny,

• ucisk z zewnątrz,

• niedrożność jelit,

• stres.

toksyczne np.:

• zatrucie ołowiem i arsenem,

• po podaniu niektórych leków, jak opium i atropiny.

czynnościowymi np.:
 

• zaparcia atoniczne u obłożnie chorych i osób w podeszłym wieku,

• choroby gorączkowe,

• charłactwo,

• zaparcie spastyczne.

 
psychicznymi np.:
 

• silny stres

• depresja

 
3.  Rodzaje zaparć:
a)      zaparcia nawykowe
Wstrzymywanie oddawanie stolca po pewnym czasie rozregulowuje rytm pracy jelit powodując ich rozleniwienie. Dolegliwości tej sprzyja stres, stany nerwowe, brak ruchu oraz siedzący tryb pracy i życia. W tym przypadku środki przeczyszczające nie są wskazane. Sprawą zasadniczą jest zmiana trybu życia oraz właściwa dieta.
b)     kurczowe zaparcia
Gdy jelito zaciska się uniemożliwiając tym samym prawidłowe wypróżnienie, mamy do czynienia z zaparciem kurczowym. Co gorsza, w niektórych przypadkach, zaparcia naprzemiennie mogą występować z biegunkami.
 

4. Leczenie zaparć

Leczenie zależy od przyczyny wywołującej. W leczeniu objawowym stosuje się środki przeczyszczające. W zapobieganiu zaleca się picie większej ilości płynów, podejmowanie aktywności fizycznych oraz spożywanie w pokarmach większej ilości błonnika.
 

5. Profilaktyka

Profilaktycznie należy z diety wyłączyć pokarmy ciężkostrawne, tłuszcze zwierzęce oraz węglowodany, które zawiera biała mąka, ponieważ te pokarmy długo zalegają w jelitach i żołądku. Ponadto należy spożywać odpowiednie ilości błonnika intensyfikującego pracę jelit.