Ważne kwestie dotyczące leczenia choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona to jedna z ważnych jednostek chorobowych łączonych w naszej mentalności z osobami w podeszłym wieku. Choroba Parkinsona jest jedną z najczęściej występujących chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego. Liczbę chorych w Polsce szacuje się na około 70-90 tys., ale z racji starzenia się populacji liczba ta będzie rosła. Najczęściej rozpoczyna się między 40. a 70. rokiem życia. Średni czas przeżycia od momentu postawienia diagnozy wynosi obecnie 15,8 lat. Około 25% chorych żyje z chorobą blisko 20 lat. Zastanówmy się nad tym, jak wygląda codzienność pacjentów borykających się z tym schorzeniem, jakie są realia dotyczące form wsparcia w Polsce.
 

Myślę, że pierwszym podstawowym krokiem jest utrzymanie pacjenta w jak najlepszej sprawności, możliwie najdłużej jak to możliwe. Choroba |Parkinsona należy do grupy schorzeń nieuleczalnych, dlatego ważnym zagadnieniem staje się utrzymanie jak dogodnej jakości życia pacjenta. Jedną z możliwości są tak zwane terapie infuzyjne, na dzień dzisiejszy niedostępne w Polsce, choć sytuacja ta zmienia się wraz z projektem nowelizacji ustawy refundacyjnej, procedowanej obecnie w parlamencie.
 

Zacznijmy jednak od przyczyn…

Mówiąc krótko i możliwie najprościej przyczyną choroby Parkinsona jest obumieranie komórek nerwowych znajdujących się w części mózgu zwanej istotą czarną. Neurony te w prawidłowych warunkach wydzielają dopaminę, przekaźnik chemiczny odpowiedzialny za transmisję sygnałów pomiędzy istotą czarną, a ciałem prążkowanym w kresomózgowiu. Objawy choroby narastają powoli i stopniowo w ciągu kilku lat. Na początku objawia się niespecyficznie: osłabieniem, zmęczeniem, łatwą męczliwością, spowolnieniem ruchowym i pewną niezgrabność w ruchach, dlatego początkowo chorzy wiążą te objawy ze zmianami reumatycznymi lub po prostu ze starszym wiekiem. Jednak po pewnym czasie chorzy z chorobą Parkinsona zauważają nasilenie tych objawów: zaburzenia równowagi lub trudności z wykonywaniem takich prostych czynności, jak wstawanie z krzesła, czy z łóżka. Podstawowe objawy choroby to: ogólne spowolnienie ruchowe, pochylenie sylwetki do przodu, drżenie rąk (rzadziej nóg, czy głowy), problemy z rozpoczęciem ruchu, trudności ze wstawaniem, z wykonywaniem codziennych czynności życiowych takich, jak mycie, jedzenie, ubieranie się. W stadium zaawansowanym pacjenci wymagają całodobowej opieki. Najczęściej funkcje te spełniają członkowie najbliższej rodziny

Godne życie w chorobie jest możliwe
 

Choroba Parkinsona jest nieuleczalna, jednak istnieje wiele możliwości i metod, które nie tylko spowalniają w sposób znaczący rozwój procesów chorobotwórczych, ale w dalszej perspektywie mocno wpływają na poprawę jakości życia pacjentów. W tym celu  stosuje się wiele leków farmakologicznych, z których najważniejszy jest prekursor dopaminy – L-DOPA.

Inną strategią leczenia jest hamowanie procesu rozkładu już uwolnionej z neuronu dopaminy. Można to zrobić poprzez zahamowanie enzymów COMT lub MAO-B odpowiedzialnych za jej rozkład. Jeszcze inna z stosowanych strategii leczenia to podawanie agonistów receptorów dopaminowych – substancji naśladujących działanie dopaminy. Ich zadaniem jest pobudzanie receptorów dopaminowych zlokalizowanych na neuronach w mózgu.
 

Chirurgiczna strategią leczenia choroby Parkinsona jest przeszczepienie komórek zdolnych do produkcji dopaminy. Komórki, wszczepiane do mózgu, mogą być komórkami pochodzącymi z ciała pacjenta (lub z płodów ludzkich). Użycie komórek pochodzących od pacjenta okazało się mało skuteczne, gdyż komórki te występują w małych ilościach i po przeszczepie szybko obumierają.
 

Kolejny powód by mieć nadzieję…

 Nadzieja pojawiła się w momencie przygotowania przez Ministerstwo Zdrowia projektu nowelizacji ustawy refundacyjnej. Zawiera ona zapis o egalitarnym podejściu do refundacji leków stosowanych w terapiach chorób rzadkich i ultrarzadkich. Zamiast klasycznej analizy ekonomicznej zostanie wprowadzony wymóg uzasadnienia ceny. Jeśli  ustawa wejdzie w życie, otworzy to nowy rozdział w leczeniu Parkinsona. Rozwiąże ona bowiem ręce Ministerstwu w kwestii refundacji wyżej wymienionych terapii.